วิธีสังเกตพัฒนาการล่าช้า 5 ด้านในเด็กเล็ก

พัฒนาการของเด็กเล็กเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้ปกครองควรสังเกตอย่างใกล้ชิด เพราะการล่าช้าในบางด้านอาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพหรือพัฒนาการที่ต้องได้รับการดูแลตั้งแต่เนิ่น ๆ การรู้วิธีสังเกตพัฒนาการที่เหมาะสมตามวัยจึงช่วยให้สามารถเข้ารับการประเมินและแก้ไขได้ทันท่วงที

วิธีสังเกตพัฒนาการล่าช้า 5 ด้านในเด็กเล็ก สามารถทำได้ ดังนี้

1. ด้านภาษาและการพูด

• ไม่ส่งเสียงอ้อแอ้ตามวัย (3–4 เดือน)
• ไม่หันตามเสียงเรียกชื่อ (4 เดือน)
• ไม่ตอบสนองต่อเสียง (7 เดือน)
• พูดได้น้อยกว่า 15 คำ (1 ปีครึ่ง)
• ไม่พูดเป็นประโยคสั้น (2 ปี)

2. ด้านกล้ามเนื้อหรือการเคลื่อนไหว

• ไม่คว่ำตัวได้เอง (7 เดือน)
• ไม่ยืนเกาะได้ (10 เดือน)
• เดินเองไม่ได้ (18 เดือน)
• ไม่เตะหรือเขย่งปลายเท้าได้ (2 ปี)

3. ด้านสติปัญญา

• ไม่ยิ้มตอบ (3 เดือน)
• ไม่หยิบของเข้าปาก (7 เดือน)
• ไม่เล่นตามแบบ เช่น โบกมือ บ๊ายบาย (1 ปี)
• ไม่ต่อบล็อกได้อย่างน้อย 2 ก้อน (18 เดือน)
• ไม่รู้จักชี้บอกสิ่งของ (1 ปีครึ่ง)

4. ด้านการมองเห็น

• ไม่มองตามสิ่งของ (2 เดือน)
• ไม่สบตาหรือมองหน้าผู้เลี้ยง (3 เดือน)
• ไม่โฟกัสสิ่งของใกล้/ไกลตามวัย
• ตาเหล่ ตาสั่น หรือตาไม่ตรงกันเกิน 6 เดือน

5. ด้านสังคมหรืออารมณ์ที่สอดคล้องวัย

• ไม่ยิ้มตอบคนเลี้ยง (2–3 เดือน)
• ไม่สบตาหรือไม่สนใจคนรอบข้าง (6 เดือน)
• ไม่เล่นกับผู้อื่น ไม่โต้ตอบ (1 ปี)
• ไม่เล่นสมมุติหรือไม่เลียนแบบผู้ใหญ่ (2 ปี)

ดังนั้น การติดตามพัฒนาการทั้ง 5 ด้านของเด็กอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้ผู้ปกครองรู้เท่าทันหากลูกมีความล่าช้า และสามารถพาไปพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการช่วยเหลือได้ทันเวลา ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญต่อการส่งเสริมให้เด็กเติบโตแข็งแรงทั้งกาย ใจ และสติปัญญา