พ.ร.บ. คุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546

พ.ร.บ. คุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546

พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 เป็นกฎหมายที่มีเป้าหมายเพื่อคุ้มครอง ส่งเสริม และพัฒนาเด็กไทยอย่างรอบด้าน โดยกำหนดสิทธิ หน้าที่ และแนวทางปฏิบัติต่อเด็กเพื่อประโยชน์สูงสุดของเด็กเป็นหลัก และต้องไม่เลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม

ความหมายของ “เด็ก”

หมายถึง บุคคลซึ่งมีอายุต่ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้ที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส เด็กอาจอยู่ในสภาวะ
ต่าง ๆ ที่ต้องได้รับความคุ้มครองเป็นพิเศษ เช่น เด็กเร่ร่อน เด็กพิการ เด็กเสี่ยงกระทำผิด เด็กที่ขาดผู้ดูแล เด็กอยู่ในสถานพินิจ หรือแม้แต่เด็กในครอบครัวที่มีปัญหา

การปฏิบัติต่อเด็ก

ควรยึดหลัก “ประโยชน์สูงสุดของเด็ก” ไม่เลือกปฏิบัติ และต้องคำนึงถึงศักดิ์ศรี ความเป็นมนุษย์ของเด็กในทุกสถานการณ์ โดยครอบคลุมถึงการอุปการะเลี้ยงดู อบรมสั่งสอน พัฒนา และคุ้มครองสวัสดิภาพ

สิ่งที่ห้ามกระทำต่อเด็ก

• ห้ามกระทำทารุณกรรม ทำร้ายร่างกาย หรือจิตใจ
• ห้ามแยกเด็กออกจากพ่อแม่โดยไม่จำเป็น
• ห้ามแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ เช่น ใช้แรงงานเด็ก
• ห้ามบังคับขู่เข็ญ ล่อลวงให้กระทำผิดหรือกระทำผิดเอง
• ห้ามพาเด็กไปในสถานที่ไม่เหมาะสม เช่น สถานบันเทิง
• ห้ามให้เด็กทำงานเกินกำลัง หรือในสภาพที่เป็นอันตราย
• ห้ามใช้วาจาหรือพฤติกรรมรุนแรงกับเด็ก

กลไกการคุ้มครองเด็ก

กลไกในการดำเนินงานมีหลายระดับ ได้แก่

• คณะกรรมการระดับชาติ (ก.ค.ค.ชาติ)
• คณะกรรมการระดับจังหวัด (ก.ค.ค.จังหวัด)
• พนักงานเจ้าหน้าที่ / ผู้มีหน้าที่คุ้มครองสวัสดิภาพเด็ก
• ครอบครัว ชุมชน และประชาชนทั่วไปมีส่วนร่วมในการดูแลเด็ก

มาตรการคุ้มครองเด็ก

1. การสงเคราะห์เด็ก
   1. ช่วยเหลือเบื้องต้นในด้านอาหาร ที่อยู่อาศัย การศึกษา
   1. บริการฝึกอาชีพ หรือหาครอบครัวอุปถัมภ์
   1. จัดหาสถานสงเคราะห์ชั่วคราวหรือถาวร
2. การคุ้มครองสวัสดิภาพ
   1. ป้องกันไม่ให้เด็กตกอยู่ในภาวะอันตราย เช่น ความรุนแรงในบ้าน
   1. พนักงานเจ้าหน้าที่มีอำนาจตรวจสอบและคุ้มครองทันที
3. การส่งเสริมความประพฤติเด็ก
   1. ส่งเสริมให้เด็กมีวินัย คุณธรรม และพฤติกรรมเหมาะสม
   1. พัฒนาเด็กผ่านโรงเรียน ครอบครัว ชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

แหล่งสนับสนุน – กองทุน

กฎหมายกำหนดให้มี “กองทุนคุ้มครองเด็ก” เพื่อใช้ในการดูแล พัฒนา และช่วยเหลือเด็กตามมาตรการข้างต้น โดยเงินทุนจะมาจากงบประมาณรัฐและการบริจาค

พ.ร.บ. คุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เด็กไทยทุกคนมีสิทธิที่จะได้รับความรัก ความปลอดภัย และโอกาสพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ โดยรัฐ ครอบครัว และสังคมต้องร่วมกันรับผิดชอบและปกป้องเด็กจากอันตรายทุกรูปแบบ